湖南省文化馆文化惠民到基层——新华网——湖南
Република Хрватска Republika Hrvatska (хрватски)
|
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Химна: Lijepa na?a domovino Убава наша татковино |
||||||
![]() Местоположбата на Хрватска (темнозелена)百度 这也是地上世界的规则。
– на Европскиот континент (зелена и темносива) Местоположбата на Хрватска (темнозелена) – на Европскиот континент (зелена и темносива) |
||||||
Главен град (и на?голем) | Загреб 45°48′N 16°0′E? / ?45.800°N 16.000°E | |||||
Службен ?азик | Хрватски1 | |||||
Народности (2011) | ||||||
Демоним | Хрвати
(Хрват/Хрватка) |
|||||
Уредува?е | парламентарна република | |||||
? | Претседател | Зоран Миланови? | ||||
? | Премиер | Андре? Пленкови? | ||||
Основана | ||||||
? | Основана | Прва половина на VII век |
||||
? | Средовековно во?водство | 4 март 852 | ||||
? | Признава?е од Папата | 21 ма? 879 | ||||
? | Воздигнува?е на ниво на кралство | 925 | ||||
? | Со?уз со Унгари?а | 1102 | ||||
? | Приклучува?е кон Хабсбуршката Импери?а |
1 ?ануари 1527 | ||||
? | Независност од Австроунгари?а | 29 октомври 1918 |
||||
? | Приклучува?е кон ?угослави?а (соосновач) | 1 декември 1918 |
||||
? | Прогласува?е на независност | 25 ?уни 1991 | ||||
пристапила во ЕУ | 1 ?ули 2013 | |||||
Површина | ||||||
? | Вкупна | 56.594 км2 (126-та) | ||||
? | Вода (%) | 1.09 | ||||
Население | ||||||
? | Попис 2011 | 4,290,612 | ||||
? | Густина | 81 жит/км2 (115-та) | ||||
БДП (ПКМ) | проценка за 2010 г. | |||||
? | Вкупен | $78.090 мили?арди[1] | ||||
? | По жител | $17,683[1] | ||||
БДП (номинален) | проценка за 2010 г. | |||||
? | Вкупно | $60.589 мили?арди[1] | ||||
? | По жител | $13,720[1] | ||||
?иниев коеф. (2018) | ![]() низок · 17та |
|||||
ИЧР (2021) | ▲ 0.858[3] многу висок · 40та |
|||||
Валута | евро (EUR ) |
|||||
Часовен по?ас | CET (UTC+1) | |||||
? | (ЛСВ) | CEST (UTC+2) | ||||
Се вози на | десно | |||||
НДД | .hr | |||||
Повик. бр. | 385 | |||||
1. | Исто и итали?анскиот во Истра и ?азиците на други националности (српски, унгарски, чешки, словачки, итн.) во општинските заедници на националностите. |
Хрватска (хрватски: Hrvatska) или офици?ално Република Хрватска (Republika Hrvatska) — држава на Балканскиот Полуостров ко?а е географски сместена на раскрсницата на патиштата за Средна Европа и Средозем?ето. Главниот град на Хрватска е Загреб. Граничи со Словени?а и Унгари?а на север, со Срби?а, Босна и Херцеговина и Црна Гора на исток. Го зазема на?големиот дел на источниот брег на ?адранско Море. Во втората половина на 20 век претставува република во рамките на СФР ?угослави?а, но прогласува независност во 1991. Хрватска е полноправен член на НАТО. Во ?уни 2013 година и офици?ално беше примена како 28 зем?а-членка на Европската Уни?а.
Административно, зем?ата е поделена на жупании и општини.
Истори?а
[уреди | уреди извор]Постара истори?а
[уреди | уреди извор]
Први познати племи?а на територи?ата на денешна Хрватска биле Илирите и Келтите во внатрешноста, како и Хистрите, Либурните, ?аподите и Далматите на ?адранскиот брег. Во 4 век п.н.е. на ?ужен и среден ?адран се создале грчки колонии, а во I век п.н.е. територи?ата постепено станала дел од Римското Царство. На?романизирани биле Истра и провинци?ата Далмаци?а, словенски Хрвати се населиле во 7 и 8 век, римски останале само островите, како и градовите во Далмаци?а и Истра. Доселениците набрзо го примиле христи?анството, а во Нин уште во 9 век е создадена првата хрватска бискупи?а. Спорот поме?у Византи?а и државата на Франките на Карло Велики завршил со Мирот во Ахен (812 г.), со ко?а далматските градови ги задржала Византи?а, а другите области ги добиле Франките. На ?акнее?ето на нивната власт безуспешно се обидел да се cпротистави кнезот ?удевит Посавски (819—822 г.).
Првата хрватска држава
[уреди | уреди извор]
Во 9 век ме?у Цетина и Велебит, се создало ?адрото на хрватската држава, од каде за време на владее?ето на домашните кнезови од семе?ството наследници на кнезот Трпимир (845—864 г.) постепено се проширила на далматските градови (околу 1018—1107 г. под власта на Венеци?анците). На?мо?ен ме?у нив бил кнезот Томислав (910—928 г.), ко? на Драва го запрел навлегува?ето на Унгарците, ко?, како византиски со?узник, успешно во?увал со Бугарите и во 925 г. се крунисал за крал. По смртта на кралот Звонимир (1075-89 г.) дошло до остри внатрешни судири, што ги искористил унгарскиот крал Коломан со семе?ството Арпадови? и ?а освоил цела Хрватска. Во 1102 г. во Биоград се крунисал за хрватски крал, а 1107 г. ги добил и далматинските градови. Оттогаш сè до 1918 г. Хрватска се развила како пове?е или помалку автономна државна творба во составот на унгарската држава, а разликите ме?у Славони?а и Хрватска и областа на ?ужно од Гвозд (Велика Капела) посто?ано се зголемувал.
Турски осво?ува?а
[уреди | уреди извор]
Во битката на Крбавското Поле (9.9.1493 г.) Турците ?а поразиле во?ската на хрватското благородништво, со што во следните 100 години се отворил пат за пробива?е во Средна Европа. По поразот на Унгарците ка? битката Мохач (29.8.1526 г.). Хабсбурговците ги оствариле своите наследни права на унгарскиот престол, а Хрватскиот сабор во 1527 г. го избрал надво?водата Фердинанд за хрватски крал. Фердинанд ?а укинал дотогашната поделба на Хрватското кралството на Славони?а и Хрватска со Далмаци?а, а во 1558 г. се здружиле двата одвоени сабора. Турците во то? период ?а освоиле областа ме?у Уна, Корана и Глина, така што навлегле сè до долна Купа. По повлекува?ето на хрватското население пред нивните осво?ува?а, Турците во населените области населиле нехрватско, главно православно население од внатрешноста на Балканот. Хабсбурговците во средината на 16 век на поголемиот дел на Хрватска ?а создале Воена Краина, ко?а била непосредно подредена на владетелот, а за воените праша?а на Воениот совет во Грац, така што другиот дел на автономна Хрватска претставувала т.н. ?остатоци на остатоците од некогашното славно хрватско кралство“ (околу 10.000 км2)
Под Хабсбурзите (1538–1918)
[уреди | уреди извор]
Поразот на Турците во Битката ка? Сисак (22.6.1593 г.) значел почеток на нивното повлекува?е од хрватската територи?а. Со Мирот во Варшава (1664 год.) престанале нивните упади, но австриските владетели не сакале да ?а укинат Воена Краина и продолжиле со во?ната против Турците. Со?узништвото на унгарското и хрватското благородништво, што го воделе Никола Зрински и Фран Крсто Франкопан, завршило со нивното соборува?е од власт (1671 год.), а Хабсбурговците во Хрватска сè пове?е го воведувале апсолутизмот. По Мирот во Сремски Карловац (1699 г.) Турците се повлекле од пове?ето хрватски територии. Хабсбуршката Монархи?а го продолжила порано почнатото населува?е на православните бегалци во пограничните области на Хрватска кон Османлиското Царство, во Лика, Кордун, Бановина и во делови на Славони?а, а исто така и Венеци?анската Република во Далматинска Загора. Мари?а Терези?а во 1799 г. со укинува?ето на Кралскиот совет во Загреб целосно ?а укинала хрватската автономи?а, а за време на ?осип Втори Хрватска и правно станала дел од Унгари?а. Кога со Мирот во Кампоформи?а (1797 год.) е распуштена Венеци?анската Република, Далмаци?а станала наследна зем?а на Хабсбурговците и не се обединила со Хрватска. Исто така, во 1808 год. укината е и автономи?ата на Дубровничката Република.
Географи?а
[уреди | уреди извор]

Хрватска се нао?а во ?угоисточна Европа ме?у Средна Европа и Средозем?ето. Се дели на три региони: низинска, планинска и приморска Хрватска. Пове?е од половина од територи?ата се рамнини и ритчи?а на Панонскиот базен на север (низинска Хрватска). На исток се низинските покраини Срем и Бара?а, кои кон запад продолжуваат во Славони?а и во широките рамнини покра? Сава и покра? Драва. Во западниот дел на Славони?а среде рамнината се издигаат шумовити планини (Папук 953 м, Псу? 984м), а ме?у нив е ридестата Пожешка Котлина. Кон запад планините се спуштаат во широка, малку повлажна рамнина покра? Илова, Чешма и Ло?, над кои на север се издига околу 60 км долгата Билогора (309м) и на ?уг Мославачка Гора (489м). На кра?ниот северозапад се нао?а рамничарското Ме?умур?е ме?у Драва и Мура, како и ридестото Хрватско Загор?е, кои достигнуваат до на?источните шумовити падини на Предалпските Планини (Жумберачка Гора 1181 м, Иванчица 1059 м, Медведница 1035м). Рамнината продолжува по течението на Купа кон ?угозапад во Карловачкиот базен, ко? кон ?уг постепено преминува во нискиот карст на Кордун со Петрова Гора (512м), а на ?угоисток во ниските планини на Бани?а (Зринска Гора 616м). Планинска Хрватска опфа?а дел од Динарските Планини и претставува голема географска преграда ме?у континентална и средоземна Хрватска. Поголем дел се нао?а на надморска височина ме?у 500 и 1000 м; карактеристична е насоченоста од северозапад кон ?угоисток. Преовладуваат мезозо?ски варовници така што поголемиот дел од рел?ефот добил особеност на карст, шумовит е и многу ретко населен. На северозапад е планинскиот Горски Котар со пространи шуми (Белоласица 1533 м, Велики Рис?ак 1528м), кон ?угоисток пространата висорамнина Лика (500—700м), со Личко 465км2, Гатцко 80км2 и Крбавско Кршко Поле 67км2, како и 145 км долгиот планински венец Велебит ко?што ?а одво?ува од ?адранското Море (Вагански врв 1758м). Во продолжение на сообра?а?ниот многу важен премин од Лика и долината на Уна кон Книн по должината на границата од Босна и Херцеговина се издигнува 80 км долгиот и карпест планински венец Динара со на?високиот врв во Хрватска Динара 1831 м. Во приморска Хрватска преовладуваат многу варовници ме?у кои е тесниот по?ас на еоценски флиш (сред. Истра, Винодол, Равни Котари, Конавле) и карстните поли?а во внатрешноста на Далмаци?а, на пример Имотско 95км2, Си?ско 64км2, Петрово 57км2, Вргорачко 37км2 и Дицмо 35км2. Биде??и пове?ето варовнички планини се издигаат веднаш над брегот (Велебит, Мосор, Биоково), примор?ето е многу тесно, пошироко е само на полуостровот Истра (3130км2), во заднината на Задар и Шибеник (Равни Котари), како и по делтата на Неретва. Во ?адранското Море на Хрватска и припа?аат 718 поголеми и помали острови (67 населени) коишто, исто така, се ридести, изградени од креден варовник и карстни. Поголеми острови се: Крк (406км2), Црес (406км2), Брач (395км2), Хвар (300км2), Паг (285км2), Корчула (276км2), Дуги Оток (114км2), Млет (100км2), Раб (91км2) и многу други. На Хрватска и припа?а поразгранетиот и многу живописен дел од источниот брег на ?адранското Море (1777км2).
Клима
[уреди | уреди извор]
Приморскиот дел на Хрватска има карактеристична средоземна клима со жешки и суви лета, со топли зими така што на?многу врнежи има во октомври и ноември. Особено зиме чести се бурите, студен и силен ветер што дува во налети преку планинските превалци кон морето. Планинска Хрватска има умерено континентална клима со студени зими и свежи лета, а во на?високите области планинска клима, со многу врнежи на планинските предели. Во Горски Котар има над 3000 мм врнежи во година. На?многу врнежи има во октомври и во ноември, а снежната покривка се задржува 50-60 дена. Низинска Хрватска има умерено континентална клима со студени зими и топли лета, со на?многу врнежи во ма? и ?уни и во октомври и во ноември. Количеството врнежи се намалува од 3 кон исток, а снежната покривка се задржува 25-40 денови.
Политички систем
[уреди | уреди извор]
Од прифа?а?ето на уставот од 1990 година, Хрватска има демократски систем на владее?е. Поме?у 1990 и 2000 година државата била со полупретседателски систем, додека од 2000 година е парламентарна држава.
На чело на државата е претседателот ко? е избран за мандат од пет години и има право да се кандидира само двапати. То? е врховен командант на хрватската во?ска и со советот на Собранието го назначува премиерот на Хрватска.
Собранието на Хрватска е еднодомно и има од 100 до 160 члена. Пратениците се избрани на избори за мандат од четири години. Хрватската влада е управувана од премиерот на Хрватска заедно со кабинетот министри назначени за различни сектори. Извршната власт е задолжена за донесува?е на закони, имплементира?е на закони и воде?е на внатрешна и надворешна политика.
Административна поделба
[уреди | уреди извор]Хрватска е поделена на 21 жупани?а (региони) и Град Загреб.
Жупани?а | Седиште | Површина (км2) | Население според пописот од 2011 |
---|---|---|---|
![]() |
Б?еловар | 2 652 | 119 743 |
![]() |
Славонски Брод | 2 043 | 158 559 |
![]() |
Дубровник | 1 783 | 122 783 |
![]() |
Пазин | 2 820 | 208 440 |
![]() |
Карловац | 3 622 | 128 749 |
![]() |
Копривница | 1 746 | 115 582 |
![]() |
Крапина | 1 224 | 133 064 |
![]() |
Госпи? | 5 350 | 51 022 |
![]() |
Чаковец | 730 | 114 414 |
![]() |
Осиек | 4 152 | 304 899 |
![]() |
Пожега | 1 845 | 78 031 |
![]() |
Риека | 3 582 | 296 123 |
![]() |
Сисак | 4 463 | 172 977 |
![]() |
Сплит | 4 534 | 455 242 |
![]() |
Шибеник | 2 939 | 109 320 |
![]() |
Вараждин | 1 261 | 176 046 |
![]() |
Вировитица | 2 068 | 84 586 |
![]() |
Вуковар | 2 448 | 180 117 |
![]() |
Задар | 3 642 | 170 398 |
![]() |
Загреб | 3 078 | 317 642 |
![]() |
Загреб | 641 | 792 875 |
Стопанство
[уреди | уреди извор]Приватизаци?ата во Хрватска и создава?ето на слободен пазар започнале во 1990 година. Како резултат на во?ната инфраструктурата ослабела, а на?многу страдал туризмот. Од 1989 до 1993 БНП паднал до 40%. Со завршува?ето на во?ната започнала обновата на хрватската економи?а.
Во 2000 година хрватската економи?а забележала висок разво? и закрепнува?е. Започнале странски инвестиции и разво? на туризмот.
Население и ?азик
[уреди | уреди извор]
Хрватска е нерамномерно населена. На?густо е населено поширокото подрач?е на Загреб и подрач?ето на Сплит, каде густината на населението преминува 250 жители на 1 км2, Ме?умур?е со 150 жит./км2 и Хрватско Загор?е со над 120 жит./км2, а на?ретко е населена планинска Хрватска, Кордун, Внатрешноста на Далмаци?а и пове?ето ?адрански острови (помалку од 20 жит./км2.

За поморскиот дел на Хрватска карактеристични се стари градови со малку население, само некои се развиле во индустриски центри и пристаништа. Во внатрешноста на Далмаци?а и во карсните предели пред сè населени се карсните поли?а, каде преовладуваат збиени села или села покра? патот, а другите делови се населени многу ретко. И градовите во то? дел останале многу мали.
Во панонскиот дел на Хрватска населеноста е слична како и во другите зем?и во Средна Европа. Пове?ето денешни градови се создале уште во средниот век околу замоците или поважните премини на реките.
Поголеми градови во Хрватска се: Загреб (692 000), Сплит (175 000), Риека (144 000), Осиек (90 000), Задар (70 000), Пула (59 000), Славонски Брод (59 000), Карловац (49 000), Сисак (37 000), Шибеник (37 000), Дубровник (30 500) и Вуковар (30 000).
Религи?а
[уреди | уреди извор]Според пописот од 2001 година мнозинството од Хрватите (87,8%) припа?аат на Римокатоличката црква. Православните христи?ани го сочинуваат околу 4,4 отсто од населението, муслиманите околу 1,3 проценти, а протестанти околу 0,3 проценти од населението. 5,2% од Хрватите не се верници или агностици.[5]
Римокатоличката црква добива државна финансиска поддршка и други надоместоци утврдени во договорот поме?у Владата на Хрватска и на Ватикан. Браковите кои се спроведени од страна на верските заедници, кои пак имаат постигнато договори со државата се офици?ално признати, со кое се елиминира потребата од регистрира?е на гра?анските бракови во регистарот.
Култура во Хрватска
[уреди | уреди извор]Културата на Хрватска се заснова на долга, бурна и разнолика истори?а од ко?а зачувани многу споменици, уметнички и научни дела. Хрватска има седум споменици во списокот на Светското наследство на УНЕСКО и осум национални паркови. Краватата, популарен елемент на облеката, потекнува од Хрватска. Хрватска на светот му дала многу великани: книжевници, музичари, , , и . Како на?важни може да се споменат тро?цата добитници на Нобеловата награда: Иво Андри? за книжевност, Владимир Прелог и Лавослав Ружичка за хеми?а.
Книжевност
[уреди | уреди извор]
Почетоците на хрватската писменост досегаат во среден вексредниот век. Хрватите пишувале на глаголица, босанчица и латиница. Симбол на почетокот на хрватската книжевност е Баш?анската плоча. Летописот на попот Дук?анин е на?стар хрватски летопис. Важен и Записот на попот Мартинц на глаголица. Во 14 век се развила лирската поези?а, главно со верски карактер. Носители на книжевниот живо главно биле свештеници. На?стара божикна песна преведена од латински ?азик. Еден од на?старите запис на латиница е побожната Шибенска молитва настаната околу 1347 година. Хрвоевиот мисал е на?убавиот и на?богато илустрираниот ракопис на глаголица во хрватскиот среден век. Мисал по законот на римскиот двор печатен во 1483 година е првата хрватска инкунабула испечатена 28 години по Гутенберговата Библи?а и прв мисал во Европа ко? не бил печатен со латинични букви.[6]
Хуманизмот бил на?изразен во кра?брежните градови. На?важни хрватски хуманисти се Иван Чешмички, ?ура? Шижгори?, Антун Вранчи? и Или?а Цри?еви?. Богатството на хрватската ренесансна книжевност може да се согледа по бро?носта и разноликоста на книжевните облици. Марко Марули? се нарекува татко на хрватската книжевност, а негови на?важни дела се ?удита на хрватски и Давиди?ада на латински ?азик. Петар Хекторови? го напишал патописот Рибаре?е и рибарско приговара?е, а Петар Зорани? првиот хрватски роман Планини. На?знача?ни поети биле Шишко Менчети?, ?оре Држи?, Мавро Ветранови?, Брне Карнарути? и Ханибал Луци?. На?важниот ренесансен комедиограф бил Марин Држи?, а на?познати комедии му се Дундо Марое, Новела од Станец и Скуп.
Во барокот условен од турските осво?ува?а и расцепканоста на зем?ата делуваат четири регионални книжевни круга. Главен и на?плодоносен е дубровничкиот. На?важен претставник е Иван Гундули? со делата Солзи на синот расипник, Дубравка и Осман. Други претставници се Иван Буни? Вучи?, ?уни?е Палмоти? и Иг?ат ?ур?еви?. Следи далматинскиот книжевен круг, па книжевноста на Банска Хрватска и Славони?а. Никола Зрински, Фран Крсто Франкопан, Катарина Зринска, ?ура? Хабдели? и Антун Канижли? се на?важните претставници. Во хрватската книжевност на 18 век преовладува барокот, просветителствоот и класицизмот, а се ?авуваат и некои карактеристики на предромантизмот. Исклучително голем популарност постигнува Разговор угоден на народот словенски од Андри?а Качи? Миоши?. Од тоа раздоб?е треба да се споменат Мати?а Петар Катанчи?, Мати?а Антун Ре?кови? и Титуш Брезовачки.

Романтизмот се ?авува за време на хрватската книжевна преродба ко? траела од 1813 до 1860 година, а го карактеризирала национално буде?е. ?удевит Га? станал предводник на преродбените насто?ува?а, а останати претставници се Павао Штос, Станко Ваз, Димитри?а Деметер, Иван Мажурани? и Петар Прерадови?. Протореализмот се нарекува и Шеноино време по на?важниот автор на тоа раздоб?е Аугуст Шеноа. Неговата по?ава го симболизира продорот на хрватската уметност на зборот во широките читателски маси. Хрватскиот реализам траел од 1881 до 1890, а на?важни претставници се Еуген Кумичи?, Анте Ковачи?, Ксавер шандор ?алски, ?осип Козарац, В?енцеслав Новак и Силвие Страхимир Кар?чеви?.
Хрватскиот модернизам траел од 1892 до 1916. На?знача?ни книжевници од тоа раздоб?е се Антун Густав Матош, Иво Во?нови?, Динко Шимунови?, Фран Галови?, Драгутин Дом?ани?, Владимир Видри?, Иван Козарац и Владимир Назор. Во 1900 година, во Загреб било основано Друштво на хрватските писателиДруштвото на хрватските писатели. На?важни претставници на хрватската книжевност во раздоб?ето 1914 до 1929 се Иво Андри? и Антун Бранко Шими?. На?битен писател на 20 век е Мирослав Крлежа. Претставници на новата генераци?а се Тин У?еви?, Добриша Цесари?, Драгутин Тади?анови?, Иван Горан Ковачи?. На?важни претставници на втората модерна се писателите собрани околу магазинот ?Круг“ како Слободан Новак, ?осип Пупачи?, Влатко Павлети? и Владо Готовац, а им се придружиле ?уре Каштелан и Весна Парун. Во постмодерната делувале Иво Брешан, Иван Аралица и Павао Павличи?. Во анкета од 2009 година ме?у гра?аните на Хрватска за на?познат хрватски поет бил прогласен Тин У?еви?, следат Добриша Цесари?, Весна Парун, Драгутин Тади?анови? и Антун Бранко Шими?.[7]
Наука
[уреди | уреди извор]
Многу знача?ни научници и пронао?ачи потекнуваат од Хрватска. Славо?уб Едуард Пенкала бил пронао?ач на механичката писалка, а Никола Тесла го измислил генераторот на наизменична стру?а, трансформаторот и вртливото магнетно поле. Тесла го нарекуваат човек ко? го измислил дваесеттиот век. Фауст Вранчи? го измислил падобранот, а Иван Вуки? торпедото. Иван Вучети? ?а измислил дактилоскопи?ата, систем за идентификаци?а со помош на отпечатоците прстте. Антун Лучи? е заслужен за изумот на првиот нафтен извор. На?знача?ни научници се Ру?ер Бошкови?, Драгутин Гор?анови?-Крамбергер, Андри?а Мохоровичи? и Милутин Миланкови?. Иван Лучи? се нарекува татко на хрватската историографи?а, а останати важни историчари се ?ура? Ратка?, Иван Куку?еви? Сакциснки, Фра?о Рачки, Тади?а Смичиклас, В?екослав Клаи? и Фердо Шиши?.
Уметност
[уреди | уреди извор]Хрватска дала знача?ни ва?ари како ?ура? Далматинац и Иван Мештрови?, сликари Влахо Буковац, Мато Целестин Медови?, Иван Генерали?, ?ули?е Клови?, ?озо К?акови?, Едо Мурти?, Крсто Хегедуши?, Иван Рабузин и многу други.
Хрватска ку?на
[уреди | уреди извор]Хрватската ку?на е разнолика и е позната како ку?на на области, биде??и секо?а област на Хрватска има сво?а посебна кулинарска традици?а. Не?зините корени датираат од дамнешните времи?а. Разликите во изборот на храна и начините на готве?е се на?забележителни во континенталните и во кра?брежните области. Копнената ку?на е пове?е карактеризирана од ку?ната на Словените и контактите со соседните култури—унгарска и турска, со користе?е на маст за готве?е и зачини, како црн пипер, пиперка и лук. Кра?брежната област го носи вли?анието на грчката и римската ку?на, како и на подоцнежната средоземната ку?на, посебно итали?анската (особено венеци?анскaта). Кра?брежните ку?ни користат маслиново масло и билки и зачини како што се рузмарин, жалфи?а, лаворов лист, оригано, риган, цимет, каранфилче, мускатно оревче, лимон и кора од портокал. Народното традиционално готве?е е засновано на креативни вари?ации на неколку основни состо?ки (житарици, млечни производи, месо, риба, зеленчук, ореви) и процедури во готве?ето (варе?е, прже?е, пече?е), додека буржоаската ку?на вклучува пове?е комплицирани процедури и употреба на избрани билки и зачини. Сувомесните производи се дел од хрватската кулинарска традици?а во сите области. Храната и рецептите од другите поранешни ?угословенски зем?и се исто така популарни во Хрватска.
Хрватска како тема во уметноста и во популарната култура
[уреди | уреди извор]- ?Хрватскиот народен препород“ (Hrvatski narodni preporod) - слика на хрватскиот уметник Влахо Буковац од 1895 година.[8]
- ?Панорама на Карловац“ (Panorama Karlovca) - слика на хрватскиот уметник ?аков Шашел од 1874 година.[8]
- ?Хотел Загор?е“ - книга на писателката Ивана Сими? Бодрожи?.[9]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 ?Croatia“. International Monetary Fund. Посетено на 2025-08-07.
- ↑ ?First Results“. Архивирано од изворникот на 2025-08-07. Посетено на 21 July 2017.
- ↑ Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 8 September 2022. стр. 272–276. ISBN 978-9-211-26451-7. Архивирано (PDF) од изворникот 8 September 2022. Посетено на 8 September 2022.
- ↑ ?4. Population by ethnicity and religion“. Census of Population, Households and Dwellings 2011. Croatian Bureau of Statistics. Архивирано од изворникот на 2025-08-07. Посетено на 2025-08-07.
- ↑ ?Population by religion, by towns/municipalities (Central Bureau of Statistics)“. Архивирано од изворникот на 2025-08-07. Посетено на 2025-08-07.
- ↑ Misal po zakonu rimskoga dvora, 1483. Архивирано на 14 ноември 2013 г., nsk.hr
- ↑ 'Po anketi najpoznatiji hrvatski pjesnik Tin Ujevi?' Архивирано на 13 ?ануари 2018 г., monitor.hr, 5. svibnja 2009., pristupljeno 13. sije?nja 2018.
- ↑ 8,0 8,1 Sredi?nja Hrvatska - Dvori s pogledom, Hrvatska turisti?ka zajednica, 2009.
- ↑ Магор, Каталог 2015. Скоп?е, 2015, стр. 18.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]Пове?е за Хрватска на збратимените проекти на Википеди?а | |
![]() |
Дефиниции и преводи на Викиречник ? |
![]() |
Податотеки на Ризницата ? |
![]() |
Образовни ресурси на Викиуниверзитет ? |
![]() |
Новинарски известува?а на Викивести ? |
![]() |
Мисли на Викицитат ? |
![]() |
Изворни текстови на Викиизвор ? |
![]() |
Прирачници на Викикниги ? |
![]() |
Информации за патува?е во Википатува?е ? ? |
- Влада
- Претседател на Хрватска Архивирано на 7 септември 2008 г.
- Влада на Хрватска
- Собрание на Хрватска Архивирано на 24 септември 2015 г.
- Шеф на држава и Кабинет Архивирано на 27 ?ули 2009 г.
- Општи информации
- ?Светска книга на факти“ на ЦИА — запис за ?Хрватска“ (англиски)
- Хрватска, информации од САД
- Хрватска на UCB
- Портал до светот
- Слики
- Туризам
- Хрватски туризам
- Хрватска економска комора Архивирано на 27 август 2006 г.
- Други
Поврзано
[уреди | уреди извор]
|
|
|
|
|